Hoe wordt een kelimtapijt gemaakt?

Heb je je ooit afgevraagd hoe kilim tapijten met hun ingewikkelde patronen en rijke kleuren worden gemaakt? Deze prachtige stukken zijn meer dan alleen tapijten – het zijn handgeweven kunstwerken die doordrenkt zijn van geschiedenis en traditie. Maar wat wordt er precies gemaakt? Van de unieke platweeftechniek tot de keuze van duurzame, natuurlijke stoffen, elke stap getuigt van de vaardigheid en toewijding van de ambachtslieden.

Kortom, kilim tapijten worden gemaakt met behulp van een nauwgezet handweefproces dat weken of zelfs maanden in beslag kan nemen. Dit artikel gaat in op de technieken, materialen en tijd die nodig zijn om deze tijdloze schatten te maken.

What Is The Technique Of A Kilim?

Het belangrijkste kenmerk van een kelimtapijt is de weeftechniek, die het onderscheidt van andere soorten tapijten. In tegenstelling tot pooltapijten worden kelims gemaakt met behulp van een platweefproces. Bij deze methode worden de schering (verticale draden) en inslag (horizontale draden) strak met elkaar verweven, waardoor een omkeerbaar, lichtgewicht en duurzaam tapijt ontstaat. Een ambachtsman zei ooit: “Je weeft een kelim niet alleen met je handen – je weeft hem met je geheugen en je hart.”

Het meest opvallende aspect van deze techniek is het gebruik van de slit-tapestry methode. Zo werkt het:

• Kelim weven: De meest gebruikte methode om een kelim te weven is de slit-weeftechniek. Als de wever van kleur moet veranderen om een patroon te maken, stopt hij de inslagdraad en begint hij met een nieuwe kleur. Dit laat een kleine opening, of “spleet”, tussen de kleursecties. Deze spleten creëren die scherpe, gedefinieerde lijnen waar kelims beroemd om zijn, vooral in hun gedurfde, geometrische ontwerpen.
• Zwaluwstaarten: In plaats van een spleet te maken, wikkelt de wever twee inslagdraden van verschillende kleuren rond dezelfde kettingdraad, waardoor een nette, overlappende verbinding ontstaat. Deze techniek zorgt ervoor dat het tapijt sterker blijft en minder gaten vertoont.
• In elkaar grijpende inslag: Bij deze methode worden twee inslagdraden van verschillende kleuren in elkaar gedraaid waar ze elkaar raken. Dit versterkt het weefsel en voorkomt gaten, maar de lijnen tussen de kleuren zijn wat meer vervaagd in vergelijking met de scherpe lijnen van een slit-weave.
• Inslag: Soms wordt de inslagdraad meerdere keren om de kettingdraden gewikkeld, waardoor een verhoogd, getextureerd effect ontstaat. Deze techniek wordt vaak gebruikt om decoratieve elementen of accenten toe te voegen aan specifieke delen van het tapijt.

Het weefproces

Het weven van een kelim begint met een weefgetouw, dat wordt opgezet met strak gespannen kettingdraden die verticaal lopen. Deze kettingdraden vormen de ruggengraat van het tapijt. Daarna werkt de wever met inslagdraden – kleurrijke draden die horizontaal over en onder de kettingdraden worden geweven.

Hier gebeurt het kunstzinnige werk. In plaats van knopen te leggen (zoals in een pooltapijt), verweeft de wever de inslagdraden zodanig dat ze de ketting volledig bedekken. De draden worden stevig samengeperst met een houten kam of een klopper om een dicht, plat oppervlak te creëren. Deze techniek maakt het tapijt glad aan beide zijden en omkeerbaar – perfect voor dagelijks gebruik.

Welke stof is kelim?

De kwaliteit en duurzaamheid van een kelimtapijt hangen nauw samen met de gebruikte materialen. Traditioneel worden kelims gemaakt van natuurlijke vezels, meestal wol. Maar afhankelijk van de regio en het doel van het tapijt kunnen ook andere materialen worden gebruikt.

• Wol: Het belangrijkste materiaal voor kilim tapijten is schapenwol. Wol wordt gewaardeerd om zijn duurzaamheid, elasticiteit en natuurlijke weerstand tegen vuil en vlekken. Wol verdraagt ook prachtig kleurstoffen, waardoor wevers levendige kleuren kunnen maken. Dit materiaal is overal verkrijgbaar in regio’s waar het weven van kilim is ontstaan, zoals Turkije, Iran en Centraal-Azië, waardoor het een traditionele en toegankelijke keuze is voor ambachtslieden.
• Katoen: Katoen wordt vaak gebruikt als scheringdraad, die de basis of het skelet van het tapijt vormt. De sterkte en stabiliteit zorgen voor een stevige basis die het tapijt helpt zijn vorm te behouden na verloop van tijd. Hoewel katoen niet zo zacht is als wol, is het licht en ademend, waardoor het een complementair materiaal is in het weefproces. In sommige gevallen wordt katoen ook gebruikt in de inslagdraden om lichtere, meer betaalbare kelims te maken.
• Zijde: Voor meer ingewikkelde en luxueuze kelims kan zijde worden gebruikt. Het wordt gewaardeerd om zijn fijne, gladde textuur en natuurlijke glans, die elegantie en verfijning toevoegt aan het ontwerp. Zijde maakt zeer gedetailleerde patronen mogelijk dankzij de dunne en flexibele vezels. Hoewel zijde niet zo duurzaam is als wol of katoen, wordt het spaarzaam gebruikt om specifieke delen van een ontwerp te accentueren of om een meer delicate, decoratieve kelim te creëren. Deze tapijten worden vaak gebruikt om ze tentoon te stellen of in ruimtes met weinig verkeer om hun schoonheid te behouden.

De garens die worden gebruikt in kilim tapijten worden vaak met de hand gesponnen en er worden natuurlijke kleurstoffen van planten, insecten en mineralen gebruikt om rijke, blijvende kleuren te verkrijgen. Deze natuurlijke kleurstoffen geven kilim tapijten hun kenmerkende, aardse tinten en zorgen ervoor dat elk tapijt enigszins uniek is.

Hoe lang duurt het om een kelim te maken?

Het maken van een kelimtapijt is een liefdevolle bezigheid die enorme vaardigheden, geduld en tijd vereist. Om het in perspectief te plaatsen: een ervaren wever die werkt aan een standaard kelim van 1 bij 1 meter heeft tot 16 weken nodig om het karwei te voltooien. De duur hangt af van verschillende factoren, zoals de grootte van het tapijt, de complexiteit van het patroon en de vaardigheid van de wever.

1. Grootte is belangrijk

De grootte van de kelim is van grote invloed op de tijd die je nodig hebt om hem af te maken. Een kleine kelim die is ontworpen voor een knus hoekje in je huis kan in een paar weken klaar zijn, terwijl een grotere kelim die bedoeld is voor een woonkamer of als pronkstuk meerdere maanden kan duren. Hoe groter het tapijt, hoe meer tijd het kost om elk ingewikkeld detail te weven.

• Kleine kelims (bijv. 2×3 voet): Ongeveer 4 tot 6 weken.
• Middelgrote kelims (bijv. 5×7 voet): 3 tot 6 maanden.
• Grote kelims (bijv. 8 x 10 meter of meer): Tot een jaar of langer.

2. Complexiteit van het ontwerp

Het ontwerp speelt een cruciale rol bij het bepalen van de weeftijd. Eenvoudige patronen met minder kleuren en minder ingewikkelde motieven kunnen sneller worden voltooid. Daarentegen kan een zeer gedetailleerde kelim met uitgebreide geometrische of symbolische patronen het dubbele van de tijd in beslag nemen. Bij elke kleurwisseling moet de wever de draden zorgvuldig in elkaar laten grijpen en zorgen voor een perfecte uitlijning, waardoor het weefgetouw nog meer uren in beslag neemt.

De ervaring van de wever

Een ervaren ambachtsman kan met een opmerkelijke snelheid en precisie werken en in minder tijd een kelim van hoge kwaliteit maken zonder afbreuk te doen aan het vakmanschap. Maar zelfs een meesterwever kan het proces niet overhaasten. Elke passage van de inslag door de ketting vereist aandacht voor detail, zodat het patroon naadloos ontstaat.

Samenvatting

Kelim tapijten collectie

Ontdek een gevarieerde collectie tapijten die zijn ontworpen met het oog op stijl en duurzaamheid. Van kelims tot moderne ontwerpen, vind uw perfecte tapijt bij Kilim Provenance.

Bekijk meer van Kelim tapijten

Bij Kilim Provenance vieren we dit tijdloze vakmanschap met een uitgelezen collectie authentieke kelimtapijten. Of u nu wordt aangetrokken door hun levendige patronen, culturele betekenis of duurzame kwaliteit, met onze zorgvuldig samengestelde selectie vindt u altijd het perfecte stuk dat bij uw ruimte past. Bekijk onze collectie vandaag nog en haal de kunstzinnigheid van kelim in huis!